Viêm da tiếp xúc kiến ba khoang là một triệu chứng mà nhiều người mắc phải và được đông đảo độc giả quan tâm. Vậy, dấu hiệu nhận biết của bệnh ra sao và cách điều trị như thế nào, bạn đọc hãy cùng Venus by Asian đi tìm hiểu nhé.
Nội Dung Chính
1. Kiến ba khoang là gì?
Kiến ba khoang là loại kiến thân hình thon, dài. Phần thân có 3 khoang màu xen kẽ đỏ đen nên có tên là kiến ba khoang, đặc biệt kiến còn có cánh. Điều đáng chú ý là là loại kiến này rất nguy hiểm, có thể gây rát, phỏng, rộp da.
Viêm da tiếp xúc kiến ba khoang đặc trưng bởi tình trạng da nổi vết đỏ, mụn nước, phỏng mủ kèm sưng nóng, đau rát và ngứa ngáy. Đặc biệt là về đêm, người bệnh có xu hướng gãi ngứa nhiều hơn và dễ khiến bệnh trở nặng cũng như khó chữa dứt điểm.
2. Cơ chế gây viêm da từ kiến ba khoang
Viêm da tiếp xúc kiến ba khoang gây tổn thương da, kích thích hiện tượng viêm, nổi mụn nước kèm nóng rát, châm chích và ngứa ngáy.Theo các chuyên gia về côn trùng học, do trong cơ thể kiến ba khoang có chứa độc tố pederin. Cùng với đó là một đôi tuyến ở phần cuối bụng với tác dụng bảo vệ trứng khi đẻ khỏi bị các loài sinh vật khác tấn công để ăn trứng.
Pederin có tính xuyên thấm qua da. Vì vậy cơ chế gây viêm da từ kiến ba khoang như sau: Khi da người tiếp xúc với chất tiết của kiến ba khoang qua những vật dụng trong gia đình hoặc vô ý làm kiến ba khoang đốt trên da hay đập, chà xát kiến thì độc tố của chúng có thể tiết ra ngoài, dính vào da người gây bệnh ngay tại vùng da đó…
Nếu không rửa sạch tay ngay thì vô tình sẽ làm độc tố pederin dính vào chỗ khác trên cơ thể gây viêm da lan rộng. Đặc biệt, viêm da tiếp xúc kiến ba khoang sẽ thường xuất hiện ở những vùng da bị hở như cổ, tay, chân, mặt….
3. Triệu chứng viêm da tiếp xúc kiến ba khoang
Viêm da tiếp xúc kiến ba khoang có thể bị mức độ nhẹ tới nặng tùy thuộc vào độc chất pederin hiện diện trên cơ thể kiến xâm nhập qua da của người bệnh. Triệu chứng dễ nhận thấy là phồng rộp da, nổi mụn nước ngoài da có thể xuất hiện sau khi tiếp xúc với độc tố pederin từ 12 – 36 giờ.
Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng viêm nhiễm sẽ tiến triển sang dạng loét. Các vết loét có nhiều hình dạng khác nhau tùy theo động tác khi ta thực hiện việc đập, giết và chà xát kiến trên da. Các dấu hiệu khác cũng cần chú ý để phát hiện sớm và điều trị khi bạn bị kiến ba khoang tấn công:
- Ban đầu, da có hiện tượng căng và hơi rát
- Sau 6 – 8 giờ, xuất hiện vết đỏ có nền hơi cộm và ranh giới rõ với vùng da xung quanh, vết có chiều rộng khoảng 3 – 10mm, dài 1 – 5cm
- Bề mặt vết đỏ nổi nhiều mụn nước và đôi khi có phỏng nước ở trung tâm
- 100% trường hợp đều có giác rát bỏng tại chỗ
- Tổn thương xuất hiện ở ½ thân mình và mặt (chiếm hơn 80%)
- Trong 1 – 2 ngày đầu, viêm da có thể đi kèm với triệu chứng nổi hạch đau, mệt mỏi, khó chịu và sốt nhẹ
- Một số trường hợp có hiện tượng sưng phù mí mắt
- Có thể xuất hiện tổn thương đối xứng ở vùng bẹn và tay
- Các phỏng mủ trên da tiến triển trong khoảng 3 ngày sau đó có xu hướng khô, đóng vảy, rụng vảy và để lại nền da thẫm màu
- Ở một số trường hợp, bề mặt vết đỏ chỉ nổi lấm tấm mụn nhỏ và ngứa, không phát triển thành phỏng mủ và lặn hoàn toàn sau 3 – 5 ngày
- Bạn có thể tìm kiến ba khoang ở trên giường và trong buồng ngủ để xác định chính xác viêm da tiếp xúc do côn trùng gây ra
Xem thêm:
- Bật mí những cách điều trị tận gốc viêm da tiếp xúc ở tay
- Top 7+ cách chữa viêm da tiếp xúc dị ứng ở mặt hiệu quả, an toàn
4. Cách điều trị viêm da tiếp xúc kiến ba khoang
Đối với những trường hợp tổn thương có phạm vi nhỏ, mức độ nhẹ và chỉ gây nóng rát, ngứa ngáy tại chỗ, bệnh có thể tự khỏi mà không cần điều trị. Tuy nhiên, nếu viêm da tiếp xúc kiến ba khoang gây đau rát nhiều hoặc làm bùng phát các triệu chứng toàn thân, nên chủ động khắc phục với các biện pháp sau:
4.1. Xử lý tạm thời để viêm da không lan sang bộ phận khác
- Rửa sạch tay với nước mát trong vài phút để loại bỏ dịch tiết trên bề mặt da và giảm mức độ tổn thương
- Có thể dùng bông gòn thấm nước muối sinh lý lên da để giảm viêm, sưng nóng và loại bỏ dịch tiết từ kiến ba khoang
- Kiểm tra phòng ốc, dưới chân đèn, tủ quần áo… để tìm xác côn trùng và dịch tiết từ côn trùng đã chết cũng có thể gây phỏng và kích ứng da
- Sau khi da giảm nóng rát và ngứa, nên tắm rửa, giặt quần áo và mền gối nếu cần thiết
4.2. Sử dụng thuốc bôi khi bị viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang
Trong trường hợp viêm da tiếp xúc kiến ba khoang gây bỏng rát, sưng nóng và ngứa ngáy nhiều, có thể sử dụng một số loại thuốc sau:
- Dung dịch làm dịu da: Dùng hồ nước hoặc dung dịch Jarish bôi lên da để sát trùng, làm dịu hiện tượng viêm, sưng nóng và hỗ trợ làm khô mụn nước, phỏng mủ
- Thuốc bôi chứa kẽm oxit: Kẽm oxit có tác dụng làm dịu da, giảm sưng viêm và ngứa ngáy và giúp sát trùng, ngăn ngừa viêm nhiễm
- Thuốc mỡ kháng sinh: Khi mụn nước khô và đóng vảy, sử dụng thuốc mỡ kháng sinh để giảm viêm, chống ngứa và ngăn ngừa bội nhiễm
- Thuốc kháng histamin tổng hợp: Các loại thuốc kháng histamin tổng hợp (Cetirizine, Loratadine, Fexofenadine,…) được sử dụng nhằm giảm ngứa ngáy do viêm da tiếp xúc gây ra
- Thuốc bôi chứa corticoid: Nếu da sưng viêm và đau nhiều, dùng thuốc bôi chứa corticoid trong 5 – 7 ngày và tránh thoa thuốc lên vùng da mỏng hoặc vùng da có vết lở loét, xây xước
- Thuốc kháng sinh: Trong trường hợp có bội nhiễm, bác sĩ sẽ chỉ định kháng sinh đường uống từ 5 – 10 ngày, nhóm kháng sinh dùng phổ biến chủ yếu là macrolid và penicillin
- Hầu hết các trường hợp viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang đều thuyên giảm nhanh sau khi sử dụng thuốc
4.3. Chăm sóc tại nhà
Bên cạnh sử dụng thuốc, nên kết hợp với biện pháp chăm sóc vùng da bị viêm da tiếp xúc kiến ba khoang tại nhà để việc điều trị diễn ra nhanh chóng hơn.
- Tránh chà xát và gãi cào lên mụn nước và phỏng mủ
- Nếu tổn thương da xuất hiện ở thân mình, nên mặc quần áo rộng rãi để giảm ma sát và hạn chế da bài tiết nhiều mồ hôi
- Khi tổn thương da khô lại, cần dùng kem dưỡng ẩm từ 2 – 3 lần/ ngày
- Ngoài tác dụng làm dịu da, giảm ngứa, kem dưỡng còn giúp phục hồi các mô da hư tổn và hạn chế thâm sẹo
- Uống nhiều nước và bổ sung rau xanh, trái cây trong thời gian điều trị để hỗ trợ giảm ngứa và nuôi dưỡng làn da từ bên trong
- Trong trường hợp ngứa ngáy nhiều, có thể sử dụng thuốc hoặc chườm mát, ngâm bột yến mạch,… để cải thiện triệu chứng
Ngoài những cách trên, mọi người hãy thử tham khảo công nghệ Laser siêu tần Dermaxing độc quyền tại Venus by Asian. Chỉ với một lần điều trị 1 liệu trình là những vấn về da liễu trên da đều được loại bỏ triệt để. Bác sĩ dùng máy Laser Dermax 6D tích hợp công nghệ AI xử lý vết thương và giúp phục hồi da khoẻ mạnh. Không đau, không phẫu thuật nên mọi người hoàn toàn yên tâm.
5. Những cách ngăn ngừa viêm da tiếp xúc kiến ba khoang hiệu quả
Để phòng ngừa viêm da tiếp xúc kiến ba khoang, mọi người nên nghiêm túc thực hiện các biện pháp sau:
- Nên kéo rèm và đóng kín cửa sổ vào buổi tối để hạn chế kiến ba khoang và một số loại côn trùng chui vào nhà
- Kiểm tra mền chiếu và phòng ngủ thường xuyên để tránh côn trùng ẩn nấp
- Vào buổi tối, nên giũ quần áo và khăn tắm trước khi mặc và sử dụng
- Đồng thời, không phơi quần áo ngoài trời vào buổi tối
- Tuyệt đối không chạm tay trực tiếp vào côn trùng còn sống hoặc đã chết, nên dùng bao tay hoặc dùng chổi để giảm nguy cơ bị viêm da tiếp xúc
- Vệ sinh nhà cửa và cắt tỉa cây xanh thường xuyên – đặc biệt là vào mùa mưa và thời tiết nóng ẩm
- Nếu vô tình chạm vào dịch tiết côn trùng, nên rửa sạch với xà phòng và nước muối để hạn chế da nổi mụn nước, phỏng mủ
- Đeo bao tay, mang ủng và mặc đồ kín khi làm vườn
Qua bài viết, Venus by Asian hy vọng bạn đã hiểu kiến ba khoang là gì. Đặc biệt, mọi người cần chú ý đến triệu chứng, cách điều trị và phòng ngừa thích hợp để tránh những hậu quả không đáng có của bệnh viêm da tiếp xúc kiến ba khoang.